Μια απλή, σύντομη ερμηνεία του έργου “Ματωμένος Γάμος” του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα
Διαβάζοντας το έργο του Λόρκα Ματωμένος Γάμος συνειδητοποιούμε πως δεν κατατάσσεται εύκολα σε ένα αισθητικό κίνημα, όπως αυτό του ρεαλισμού. Σε πολλές περιπτώσεις, υπερβαίνει τον ρεαλισμό και υπάγεται ξεκάθαρα στον εξπρεσιονισμό, στον υπερρεαλισμό και στον συμβολισμό (Μποζίζιο, 2010: 262). Ας μην ξεχνάμε πως οι επιρροές του Λόρκα είναι άπειρες, από την αρχαία ελληνική τραγωδία και τον Σαίξπηρ, μέχρι τη λαϊκή παράδοση της Ανδαλουσίας (Γκίνη 2020: 16), οπότε δύσκολα τα έργα του κατατάσσονται σε ένα καλλιτεχνικό ρεύμα. Έτσι στον Ματωμένο Γάμο το ερωτικό στοιχείο παρουσιάζεται ρεαλιστικά αλλά και με συμβολικό χαρακτήρα, ενώ δεν είναι λίγοι οι ήρωες του έργου που τους προσδίδονται συγκεκριμένοι συμβολισμοί. Για παράδειγμα, το πρωταγωνιστικό ζευγάρι αποτελεί σύμβολο του ανυπότακτου έρωτα αφού προτιμά να πεθάνει παρά να ζει με κοινωνικές συμβάσεις, ενώ αντίθετα βλέπουμε τους ήρωες στο έργο του Τσέχοφ να αντιμετωπίζουν την ανυπαρξία έρωτα στη ζωή τους ως κάτι που πρέπει κάπως να αποδεχθούν. Επίσης, αξίζει να σημειωθεί πως για τον Λόρκα ο έρωτας είναι αλληλένδετος με τον θάνατο και δεν πρέπει να τα διαχωρίζουμε, αφού αποτελούν αδιαίρετο δίπολο (Γκίνη, 2020: 20).
Στο έργο του Λόρκα μιλάει το σώμα το οποίο μετουσιώνει τις επιθυμίες του σε ατίθασες σκέψεις και συναισθήματα και όσο κι αν οι ήρωες θέλουν να αγνοήσουν τις επιταγές του, εντέλει επιστρέφουν στη σαρκική αληθινή πραγματικότητα (Τσίπρα, ΧΧ: ΧΧ). Οι δύο άντρες, ο γαμπρός και ο Λεονάρδο, εφόσον επιθυμούν τη νύφη και τη διεκδικούν ερωτικά, έχουν ήδη προδιαγράψει την πορεία τους προς τον θάνατο. Ο Λεονάρδο δε μπορεί να γλιτώσει από τη μοίρα του κι από το πάθος που νιώθει, ενώ ο γαμπρός πρέπει να υπερασπιστεί την τιμή του. Και οι δύο εφόσον δεν μπορούν να είναι με τη γυναίκα που επιθυμούν, επιθυμούν τον θάνατο ως λύτρωση. Έτσι έρχονται οι δύο σημαντικοί συμβολικοί χαρακτήρες του έργου, το Φεγγάρι και η Ζητιάνα για να τιμωρήσουν τον αμαρτωλό έρωτα. Το φεγγάρι συμβολίζει το μαχαίρι του θανάτου και παράλληλα παίρνει την όμορφη νεανική μορφή ενός ξυλοκόπου, καθώς οι άντρες που θα σκοτωθούν είναι νέοι και όμορφοι (Τσίπρα, ΧΧ: ΧΧ). Η ζητιάνα είναι ο ίδιος ο θάνατος η οποία ανοίγει το μανδύα της που μοιάζει με το σάβανο που θα σκεπάσει τους δύο άντρες κι απλά εκτελεί αυτό που είναι μοιραίο να γίνει (Γκίνη, 2020: 25).
Στο φινάλε του έργου του Λόρκα βασιλεύει η απολυτότητα του εξπρεσιονισμού. Όσοι αμάρτησαν από έρωτα τιμωρούνται, όπως ο Λεονάρδο, κι όσοι προδόθηκαν προτιμούν να μη ζουν με την ντροπή, όπως ο γαμπρός. Τραγική φιγούρα η νύφη η οποία για χάρη του έρωτα απαξίωσε την εξουσία των ανθρώπων και το φόβο του θανάτου (Γκίνη, 2020: 23) αλλά πλέον θα ζει με το τραύμα και την ευθύνη του διπλού θανάτου των δύο αντρών που αγάπησε, καθώς και με την κατακραυγή του χωριού.
Βιβλιογραφία:
Γκίνη, Ε. 2020. Οδηγός Μελέτης Ματωμένου Γάμου του Λόρκα. Ανοιχτό Πανεπιστήμιο Κύπρου, Λευκωσία.
Λόρκα, Φ. Γ. 2018. Θέατρο και Ποίηση. Απδ. Νίκου Γκάτσου. Αθήνα: Πατάκης.
Μποζίζιο, Π. 2010. Ιστορία του Θεάτρου: Β’ Τόμος, 2η εκδ. Αθήνα: Αιγόκερως.
Τσίπρα, Ε. XX. Ο θάνατος στον “Ματωμένο Γάμο” του Federico Garcia Lorca μέσα από τη λογοτεχνία και το θέατρο, www.vakxikon.gr, 12 Φεβρουαρίου 2020, (https://www.vakxikon.gr/%CE%BF-%CE%B8%CE%AC%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%BC%CE%B1%CF%84%CF%89%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%BF-%CE%B3%CE%AC%CE%BC%CE%BF-%CF%84%CE%BF%CF%85-federico-garcia-lorca-%CE%BC/ )
