3 μέρες στο Βερολίνο

Η αλήθεια είναι πως το φετινό καλοκαίρι μου επεφύλαξε πολλά όμορφα τριήμερα! Μετά το τριήμερο στο Παρίσι (για το οποίο ανέβασα άρθρο εδώ) τα έφερε η ζωή πολύ ωραία και πραγματοποίησα με μια αγαπημένη φίλη μια τριήμερη εξόρμηση στην πρωτεύουσα της Γερμανίας! Ώρα να σας πω τι είδα, έμαθα, δοκίμασα, ένιωσα!

Ημέρα Πρώτη

Με διαφορετικές πτήσεις μεν (εγώ πετούσα από Άμστερνταμ, εκείνη από Θεσσαλονίκη), όμως φτάσαμε και οι δυο πρωινές ώρες στο Βερολίνο. Πήραμε ένα από τα πάμπολλα τρένα που περνούν από τον υπόγειο σταθμό του αεροδρομίου και οδηγούν στο κέντρο του Βερολίνου.

Το ξενοδοχείο μας βρισκόταν πολύ κοντά στον ζωολογικό κήπο της πόλης (Zoologischer Garten Berlin), οπότε κινηθήκαμε και αρκετά στη συγκεκριμένη περιοχή. Ο δε ομώνυμος σταθμός τρένων/μετρό και λεωφορείων (Bahnhof Berlin Zoologischer Garten) είναι αρκετά κομβικός και πέρα από μεταφορά από και προς το αεροδρόμιο προσφέρει και πολλές επιλογές διαδρομών για μετακίνηση σε όλη την πόλη.

Την πρώτη μέρα αφού κάναμε check-in στο ξενοδοχείο και πήραμε μιαν ανάσα αποφασίσαμε – επειδή είμαστε τρελές προφανώς! – να το πάρουμε με τα πόδια κι από τα δυτικά που ήμασταν να βρεθούμε στην άλλη μεριά της πόλης με στόχο να φτάσουμε στο περίφημο Tοίχος του Βερολίνου (Berliner Mauer), ή τέλος πάντων σε ό,τι απέμεινε απ’ αυτό και πλέον λειτουργεί σαν “μουσείο εξωτερικού χώρου”. Στόχος μας λοιπόν ήταν το σημείο East Side Gallery, κατά μήκος του ποταμού Σπρέε (Spree).

Η βόλτα μας ήταν μεγάλη κι εντέλει πολύωρη αλλά πραγματικά κανένας δε θα μπορούσε να ισχυριστεί (μα κανένας όμως!) πως δεν είδαμε μεγάλο τμήμα του κεντρικού Βερολίνου! Ξεκινήσαμε να τρώμε curry wurst (λουκάνικο με κάρι, το πιο δημοφιλές “βρώμικο” της πρωτεύουσας!) έξω από το KaDeWe στην οδό Tauentzienstraße 21-24. Το KaDeWe είναι ιστορικό εμπορικό κέντρο της Γερμανίας στο οποίο μπορεί να βρει κανείς ρούχα, παπούτσια, αξεσουάρ, καλλυντικά, αρώματα και τα περισσότερα σε τιμές πολυτελείας! Αξίζει τον κόπο να κάνετε μια βόλτα εντός, ακόμη κι αν δεν ψωνίσετε. Αν σκεφτεί κανείς πως η πρώτη εκδοχή του KaDeWe υπάρχει από το 1907, αντιλαμβάνεστε πως κι αυτό με έναν τρόπο είναι μνημείο της πόλης, οπότε είναι κρίμα να το προσπεράσετε ή να το δείτε φευγαλέα!

Από το KaDeWe το κόψαμε ευθεία με τα πόδια για την ανατολική πλευρά της πόλης. Δε θα μακρηγορήσω για όσα είδαμε μες στις επόμενες ώρες μέχρι να φτάσουμε στην East Side Gallery. Ο χάρτης από κάτω νομίζω μιλάει από μόνος του (επίτηδες τον έφτιαξα για να θυμόμαστε κι εμείς αλλά και να διαπιστώσετε κι εσείς ότι ναι, είμαστε κι επίσημα τρελές!).

Στη “χαλαρή βολτούλα μας” λοιπόν περπατήσαμε για αρκετή ώρα κατά μήκος του ποταμού Spree (απ’ την κάτω πλευρά, την πιο στενή του διακλάδωση, μετά το ξενοδοχείο Sheraton) κι αφού βγάλαμε τις πρώτες μας φωτογραφίες κατά μήκος της οδού Lutzowufer, εν συνεχεία περάσαμε απέναντι στην οδόReichpietschuferκι από εκεί λίγο αργότερα στρίψαμε αριστερά στην οδό Potsdamer Straße με το που αντικρίσαμε το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Neue National Galerie).

Από εκεί συνεχίσαμε όλο ευθεία μέχρι την Postdamer Platz (μια από τις κεντρικότερες και πιο γνωστές πλατείες της πόλης) ενώ στο μεσοδιάστημα κάναμε στάσεις για χάζι και φωτογραφίες στο εμπορικό κέντρο LEGOLAND Discovery Center καθώς και στο Μουσείο Κινηματογράφου της πόλης (Deutsche Kinemathek).

Περπατώντας πια στην οδό Leipziger Straße“επιβαλλόταν” να κάνουμε μια στάση στο εμπορικό πολυκατάστημα “Mall of Berlin” το οποίο σε αντίθεση με το KaDeWe έχει προϊόντα και υπηρεσίες για όλα τα βαλάντια! Τελείως τυχαία -τελείως όμως! – απ’ αυτό το πολυκατάστημα περάσαμε άλλες δυο φορές μες στο τριήμερο! (Ναι, φυσικά ψωνίσαμε! Δε θα λέμε και τα αυτονόητα!).

Συνεχίσαμε τον πολύωρο περίπατο μας πάνω στην οδό Leipziger Straße, βγάλαμε φωτογραφίες το όμορφο κτίριο του “Μουσείου Επικοινωνιών του Βερολίνου” (Museum für Kommunikation Berlin), στην πλατεία Marion-Gräfin-Dönhoff-Platz βγάλαμε φωτογραφίες με το ιστορικό μνημείο Spittelkolonnaden. Ναι, καλά καταλάβατε! Δεν καθόμασταν, κάναμε καλή δουλίτσα! (Τα πόδια μας και οι μέσες μας το επιβεβαίωσαν πανηγυρικά το βράδυ με καλούς, δυνατούς πόνους τους οποίους ήταν πρακτικά αδύνατον να αγνοήσουμε!).

Κάποια στιγμή το χάσαμε λίγο – κοινώς δεν κοιτάξαμε εγκαίρως το GPS – κι αντί να το στρίψουμε δεξιά και κάτω στην Wall Straße το πήραμε πάνω κι αριστερά για Alexanderplatz. Και ναι, δε λέω! Τέλειος ο Πύργος Τηλεόρασης (Berliner Fernsehturm) που βλέπαμε καλύτερα και όλο και πιο κοντά όσο πλησιάζαμε, όμως στη διαδρομή μας προστέθηκε τουλάχιστον ένα ημίωρο παραπάνω περπάτημα όταν καταλάβαμε ότι είχαμε πάρει λάθος πορεία!

Το πήραμε πάλι προς τα νότια κάτω, με σκοπό να φτάσουμε πάλι κοντά στον ποταμό Spree. Όταν φτάσαμε αισίως στη γέφυρα Schillingbrücke και στο περίφημο KIOSK (κι αυτό μνημείο το λες με μια έννοια!) στην γωνία της οδού Stralauer Platz ήξερα πια πως ήταν ζήτημα ολίγων λεπτών πριν αντικρίσουμε το εναπομείναν Τείχος του Βερολίνου! Ευτυχώς, γιατί είχε αρχίσει πια να νυχτώνει κι εμείς ήμασταν αληθινά κουρασμένες!

Το East Side Gallery είναι ουσιαστικά μια υπαίθρια γκαλερί μόνιμα ανοιχτή και φωτισμένη! Οπότε ακόμη κι αν βρεθείτε βράδυ στην ανατολική πλευρά του Βερολίνου, μην ανησυχήσετε καθόλου για το εάν θα καταφέρετε να θαυμάσετε τα διάφορα έργα με αντιπολεμικά μηνύματα που εδώ και χρόνια κοσμούν το κομμάτι του Τείχους που σώζεται. Η σειρά από κολώνες φωτισμού κατά μήκος του δρόμου προσφέρουν άφθονο φως ώστε να κάνετε τη βόλτα σας και να βγάλετε όμορφες φωτογραφίες με την ησυχία σας, ακόμη και τις πρώτες πρωινές ώρες!

Το διασωσμένο κομμάτι του τείχους φτάνει μέχρι την περίφημη γέφυρα Oberbaum Bridge. Σας προτείνω να τη διασχίσετε κι από εκεί να εξερευνήσετε πλέον κι επίσημα το ανατολικό Βερολίνο. Ένα από τα highlights του ταξιδιού μας είναι οι γερμανικές μπύρες που ήπιαμε στο bar “Tante Emma” (δηλαδή “Θεία Έμμα”). Ήταν πραγματικό βάλσαμο εκείνες οι 2 ώρες που καθίσαμε στα ξύλινα τραπεζάκια έξω αφού διψούσαμε και γιατί πλέον δυσκολευόμασταν να συνεχίσουμε το περπάτημα!

Λίγο πριν πάρουμε το μετρό (U Schlesisches Tor) για να γυρίσουμε πίσω, πλέον στη δυτική πλευρά της πόλης, φάγαμε κάτι ενδιαφέρουσες πίτσες στο Best Bistro. Ας είναι καλά ο “φίλος” από την Αίγυπτο που μας χαμογελούσε από την κουζίνα και μας τις είχε έτοιμες σε λίγα λεπτά!

Ημέρα Δεύτερη

Την επόμενη μέρα μετά από ένα καλό πρωινό στο ξενοδοχείο μας – θα το χρειαζόμασταν μες στη μέρα! – αποφασίσαμε να αφήσουμε τις “μαγκιές” και να αρχίσουμε να χρησιμοποιούμε περισσότερο τα μέσα μεταφοράς.

Πρώτη στάση μας ήταν το Εβραϊκό Μουσείο (Jüdisches Museum Berlin)στην οδόLindenstraße 9-14. Πρόκειται για το μεγαλύτερο μουσείο για την εβραϊκή ιστορία και κουλτούρα στην Ευρώπη και προσφέρει μεγάλη μνεία στο ολοκαύτωμα και σε όσα υπέφεραν οι Εβραίοι από τους Ναζί στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Πρόκειται για ένα μουσείο φοβερής αισθητικής κι αρχιτεκτονικής έξω αλλά κυρίως μέσα! Η είσοδος είναι δωρεάν, αλλά αν φιλοξενεί – όπως στη δική μας περίπτωση – μια έκτακτη έκθεση ή κάποιο καλλιτεχνικό project, τότε δώστε λίγα ευρώ και μην το χάσετε!

Εμείς είχαμε την ευκαιρία εκτός των μόνιμων εκθεμάτων του μουσείου, να βιώσουμε για περίπου μία ώρα και το εικαστικό project “Redemption Now” της Yael Bartana. Πρόκειται για μια σειρά μικρότερων οπτικοακουστικών projects ή συλλογής έγγραφου υλικού που συνθέτουν ένα μεγαλύτερο και πιο ολιστικό εγχείρημα, γύρω από την ταυτότητα, την επανανοηματοδότητη της πολιτικής και κοινωνικής θέσης της Γερμανίας στον κόσμο, των ανθρώπων που ψάχνουν ένα νόημα ή ένα μήνυμα να πιαστούν. Η ταινία “Malka Germania” η οποία διαρκεί περίπου 40 λεπτά εύκολα δημιουργεί ανατριχίλα με τον παλμό της, την έλλειψη προφορικού λόγου και των πολύ δυνατών εικόνων! Το νόημα δεν είναι ένα και δεδομένο, τα μηνύματα είναι πάμπολλα. Καθίστε με ανοιχτή καρδιά και μυαλό και παρακολουθήστε τον εαυτό σας! Πώς αντιδράτε σε όλο αυτό;

Το επόμενο ραντεβού μας ήταν με την Πινακοθήκη “Γκεμέλντε” (Gemäldegalerie) για να θαυμάσουμε μερικά από τα σημαντικότερα έργα από τον ύστερο Μεσαίωνα και την περίοδο της Αναγέννησης.

Η πινακοθήκη είναι αρκετά μεγάλη, με θαυμαστή ποικιλία έργων από πολύ διάσημους ζωγράφους (Ρέμπραντ, Ραφαήλ, Μποτιτσέλι, Τιτσιάνο κλπ.) και θα χρειαστείτε αρκετές ώρες για να διασχίσετε όλα τα δωμάτια της αλλά αξίζει πραγματικά τον κόπο. Μην ξεχάσετε να ρίξετε και μια ματιά στο υπέροχο gift shop που στεγάζεται στο ίδιο κτίριο!

Ήταν πια περασμένες 5 το απόγευμα όταν φύγαμε από την Πινακοθήκη με στόχο πια να χαλαρώσουμε, να πάμε κάπου να φάμε και να πιούμε κάτι. Μετά από λίγη βροχή που μας “υποχρέωσε” (άλλο που δε θέλαμε!) για μια στάση για ψώνια στο Mall of Berlin (είδατε που σας τα ‘λεγα;!) βρεθήκαμε για φαγητό στην ιστορική αγορά Gendarmenmarkt (εκεί που συνήθως στήνεται ένα από τα πιο δημοφιλή χριστουγεννιάτικα παζάρια του Βερολίνου) και καθίσαμε απέναντι από το υπέροχο κτίριο του Konzerthaus Berlin (Αίθουσα Συναυλιών).

Στο “ERDINGER am Gendarmenmarkt” φάγαμε μία υπέροχη ποικιλία από λουκάνικα με βραστό λάχανο και 2 λαχταριστά κομμάτια σνίτσελ με πατάτες ογκρατέν και μαρμελάδα. Αφού ήπιαμε τις δροσερές μπύρες μας και ξεκουραστήκαμε αρκετά, κατευθυνθήκαμε σε αυτό που μελετούσαμε εδώ και δυο μέρες, αλλά τώρα επιτέλους θα το βλέπαμε και μάλιστα by night!

Δε λέω πως η Πύλη του Βρανδεμβούργου (Brandenburger Tor) δεν είναι ωραία για επίσκεψη τις πρωινές ώρες, απλά το βράδυ είναι μαγεία! Το να κάνεις τσιγάρο κοιτώντας την φωτισμένη και ακούγοντας τραγούδια από τους καλλιτέχνες του δρόμου – οι οποίοι σχεδόν πάντα είναι εκεί τριγύρω! – θα σε κάνει να τη θυμάσαι με μία ιδιαίτερη νοσταλγία!

Ημέρα Τρίτη

Το “παραμύθι” το είχαμε αφήσει για το τέλος! Είμαστε και οι δύο ολίγον τρελαμένες με κάστρα και παλάτια οπότε το Charlotternburg Palace δε θα μπορούσε να μας τη γλιτώσει! Είναι αφιερωμένο στην βασίλισσα Σοφία Καρλότα από το Ανόβερο, η οποία έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 36 μόλις ετών και προς τιμήν της ο σύζυγος της Φρειδερίκος Α’ της Πρωσίας έδωσε το όνομά της στο παλάτι.

Ουσιαστικά η περιοχή Charlotternburg αποτελείται από τα δύο παλάτια (Το Παλιό και το Νέο, όπως λένε και οι υπεύθυνοι του μνημείου) και από ένα τεράστιο πάρκο, το οποίο συμπεριλαμβάνει τους βασιλικούς κήπους και το Μαυσωλείο, αλλά πλέον στις μέρες μας αποτελεί μια μεγάλη δασική έκταση. Το Schlossgarten είναι το σημείο που τελειώνουν οι βασιλικοί κήποι και υπάρχει μια λιμνούλα με πάπιες και πουλιά (ιδανικό σημείο για φωτογραφίες με φόντο το παλάτι!) ενώ δεν είναι λίγοι όσοι έρχονται στην ευρύτερη πράσινη περιοχή του Charlotternburg για βόλτα ή για να αθληθούν, χωρίς να σκοπεύουν να επισκεφτούν τα παλάτια. Ουσιαστικά, ο εξωτερικός χώρος των παλατιών λειτουργεί σαν δημόσιο πάρκο, παρά σαν χώρος επίσκεψης σε κάποιο σημαντικό μνημείο.

Δε θα μπορούσα να ξεχωρίσω ποιο από τα δύο παλάτια είναι ομορφότερο. Σίγουρα εξωτερικά το παλιότερο παλάτι, το Schloss Charlottenburg φαντάζει πιο εντυπωσιακό. Αξίζει να βγάλετε μερικές φωτογραφίες πριν μπείτε μέσα και μαγευτείτε από τη μεγαλοπρέπεια και τον αέρα μιας άλλης εποχής.

Το νεότερο παλάτι (Neuer Pavillon) είναι περίπου 150 χρόνια μεταγενέστερο του πρώτου και φτιάχτηκε ως καλοκαιρινή κατοικία του βασιλιά του Φρειδερίκου Ουίλιαμ του 3ου. Δεν έχει τίποτα να ζηλέψει σε ενδιαφέρον και αισθητική από το πρώτο (αν και αρχιτεκτονικά τα δύο οικήματα διαφέρουν αρκετά μεταξύ τους) ενώ το δεύτερο είναι κάμποσο μεγαλύτερο του πρώτου!

Σας προτείνω χωρίς δεύτερη σκέψη να εξασφαλίσετε το πλήρες εισιτήριο των 17 ευρώ για να έχετε πρόσβαση και στα δύο παλάτια και όχι μόνο στο παλιό! Δε θα χάσετε, να είστε σίγουροι!

Μείναμε για πάνω από 5 ώρες στην ευρύτερη περιοχή του Charlottenburg πριν κατευθυθούμε για απογευματινό ποτό και σνακ στο Monkey Bar, το δημοφιλές μέρος που έχει θέα στο ζωολογικό κήπο της πόλης! Νομίζω πως το προηγούμενο βράδυ είχα ζήσει μια πρωτόγνωρη εμπειρία για τα δικά μου δεδομένα, δηλαδή να περιμένω περίπου μία ώρα για να μπω σε ένα μπαρ και τελικά να μην καταφέρω κιόλας να μπω! Είχαμε ακούσει από καιρό πολύ καλά λόγια και ο κόσμος που περίμενε έξω για να μπει μέσα μας έκανε να πιστεύουμε πως πρόκειται για κάτι πολύ ιδιαίτερο, ίσως κάτι που δεν πρέπει να χάσουμε! Έτσι είπαμε να επαναλάβουμε για δεύτερη και τελευταία φορά την προσπάθεια μας να μπούμε μέσα. Η ουρά είναι συνήθως στην είσοδο του κτιρίου που στεγάζει και το ξενοδοχείο “Bikini” και υπάρχει αποκλειστικό ασανσέρ για όσους θέλουν να ανέβουν στο rooftop, δηλαδή στο Monkey Bar.

Μετά από 40 λεπτά αναμονής, αφού δείξαμε τα πιστοποιητικά εμβολιασμού μας κι αφού κάναμε εγγραφή παραμονής στο bar για 2 ώρες (με δυνατότητα παραμονής επιπλέον μία ώρα!) ανεβήκαμε ψηλά! Και ναι, το μέρος μέσα είναι όμορφο και φαντάζομαι πως με καλό καιρό (γιατί εκείνο το απόγευμα έβρεχε) η παραμονή στο αριστερό μπαλκόνι (στον εξωτερικό χώρο του μαγαζιού) έχει ενδιαφέρον! Όμως ειλικρινά δεν ξέρω γιατί σε ολόκληρο Βερολίνο αυτό είναι το μέρος στο οποίο πρέπει να κάνεις τόση πολλή υπομονή για να μπεις μέσα (κι ακόμη δεν το έχω καταλάβει ενώ γράφω αυτές τις γραμμές!). Ναι, τα κοκτέιλς είναι πολύ εμφανίσιμα και νόστιμα και το κορεάτικο τηγανιτό κοτόπουλο με την νόστιμη σάλτσα είναι πράγματι κάτι που αξίζει να δοκιμάσετε! Και πάλι όμως, γιατί; Δεν υπάρχουν αξιοπρεπή μέρη με θέα σε ολόκληρο το Βερολίνο; Αποκλείεται!

Προσωπικά, νομίζω θα ένιωθα την ίδια ακριβώς χαρά αν καθόμουν στο εστιατόριο που βρίσκεται στον ίδιο όροφο του κτιρίου, ονόματι “Neni”,το οποίο παρεμπιπτόντως σερβίρει και μεσογειακή κουζίνα! Να λοιπόν που σήμερα μάθατε κάτι (όχι από μένα, μη με δώσετε στεγνά!). Φτάστε στην είσοδο του κτιρίου και χωρίς να περιμένετε δευτερόλεπτο στην ουρά, καλέστε το αριστερό ασανσέρ και πηγαίνετε στο “Neni”. Και καλή σας όρεξη!

Extra tip: Ακόμη κι αν δεν το χρειάζεστε, επισκεφτείτε τις τουαλέτες του ορόφου (μη γελάτε καλέ!). Οκέι, η θέα από εκεί αξίζει και είναι πράγματι εντυπωσιακή! Και είναι στ’ αλήθεια φοβερό πως τις ωραιότερες φωτογραφίες τις έβγαλα από εκεί!

Η τελευταία μας στάση για σήμερα θα είχε άρωμα μπύρας και παραδοσιακών γερμανικών σπεσιαλιτέ! Το πήραμε με τα πόδια για τη μπυραρία “Tiergartenquelle”, αφού διασχίσαμε μεγάλο μέρος του πάρκου Tiergarten (κι έβρεχε κιόλας, κρατούσαμε ομπρέλες, ζούσαμε επικίνδυνες αποστολές!).

Όταν περνά κανείς απ’ έξω απ’ το Tiergartenquelle, δύσκολα φαντάζεται πόσο καλά θα περάσει μέσα! Πόσο καταπληκτικό φαγητό θα δοκιμάσει, πόσες ωραίες μπύρες χύμα θα βρει και πόσο φυσιολογικές τιμές θα αντικρίσει στον κατάλογο! Οι δε ποσότητες των φαγητών είναι πραγματικά τεράστιες, οπότε ακούστε τους ανθρώπους που δουλεύουν μπροστά και πίσω απ’ το bar όταν σας πουν “Νομίζω πως δεν πρέπει να παραγγείλετε άλλα”. Εμείς τους εμπιστευτήκαμε κι ευτυχώς δε φτάσαμε στο σημείο να πετάμε φαγητό στο τέλος! Σας προτείνω με κλειστά μάτια τη σούπα γκούλας (φανταστείτε την σαν κρεμώδη κρεατόσουπα), τα λαχταριστά σνίτσελ και τα Käsespätzle, τα τοπικά ζυμαρικά με λιωμένο τυρί και ντομάτες από πάνω.

Φεύγοντας πια για να επιστρέψουμε στο ξενοδοχείο – με το σκοτάδι να έχει πέσει πια καλά έξω – χαιρετίσαμε από μακριά τη φωτισμένη Στήλη της Νίκης (Siegessäule) που λες και μας έγνεφε από ευθεία, στο βάθος της λεωφόρου Straße des 17. Juni. Αφού περάσαμε από το μνημείο “Charlottenburger Tor” στρίψαμε αριστερά μες στα δρομάκια που μας έβγαλαν στην “πανεπιστημιούπολη”, στη βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου και λίγο μετά πάλι πίσω στη γειτονιά μας.

Λίγες ακόμη σημειώσεις πριν κλείσετε εισιτήρια για το Βερολίνο:

Η γερμανική πρωτεύουσα είναι πάντα επίκαιρη, πάντα ενδιαφέρουσα και προσφέρει ατελείωτα ερεθίσματα, πάμπολλες προτάσεις ενδιαφέροντος και ψυχαγωγίας ώστε να θέλει κάποιος/α να επιστρέφει πάλι και πάλι σ’ αυτή την πόλη.

• Είναι πραγματικά πολύ εύκολη η μετακίνηση από περιοχή σε περιοχή και τα εισιτήρια συνήθως για οποιοδήποτε μέσο μεταφοράς κοστίζουν 3 ευρώ κι έχουν διάρκεια 2 ώρες από τη στιγμή ακύρωσής τους. Συμφέρει λοιπόν να μετακινείστε με ΜΜΜ ακόμη κι απ’ το αεροδρόμιο προς την πόλη, όπου θα πληρώσετε 3,80 ευρώ και σε περίπου 50 λεπτά θα βρίσκεστε στο κέντρο του Βερολίνου. Τα εισιτήρια τα αγοράζετε από τα μηχανήματα που θα βρείτε σε κάθε σταθμό ή απευθείας από τον εκάστοτε οδηγό λεωφορείων.
• Παρ’ όλο που το Βερολίνο είναι μια “εύκολη” πόλη να την περπατήσει κανείς, εντούτοις αν είστε πρωτάρηδες σίγουρα θα χρειαστείτε χάρτη ή πλοήγηση μέσω των κινητών σας. Έχετε μαζί καλώδιο φόρτισης ή γεμάτη μπαταρία ανατροφοδότησης γιατί κάτι οι φωτογραφίες που θα τραβάτε, κάτι το GPS, θα χρειαστείτε σίγουρα να φορτίσετε τα κινητά σας όσο είστε ακόμη έξω και κάνετε βόλτες ή τρώτε κάπου.
• Οι Γερμανοί έχουν μια περίεργη σχέση με το χρήμα κι ακόμη περισσότερο με τον τρόπο που δέχονται να πληρωθούν! Έτσι σε πολλά μαγαζιά και εστιατόρια δε δέχονται πληρωμή με κάρτα, οπότε πρέπει να έχετε μετρητά μαζί σας, ενώ αλλού π.χ. στα λεωφορεία μπορείτε να αγοράσετε εισιτήριο μόνο με κάρτα, αφού δε γίνονται δεκτά τα μετρητά! Κοινώς, φροντίστε να έχετε κι απ’ τα δύο για να μην έχετε πρόβλημα πουθενά!